Patrick Swayze [*]

agusia7

Patrick Wayne Swayze (ur. 18 sierpnia 1952 w Houston, zm. 14 września 2009 w Los Angeles) – amerykański aktor filmowy, tancerz, piosenkarz i choreograf.

Życiorys
Urodził się jako najstarszy syn i jedno z pięciorga dzieci inżyniera chemicznego roślin Jessiego Wayne’a Swayze (zm. 1982) i tancerki/choreograf Patsy Swayze. Miał dwóch młodszych braci: Dona (ur. 10 sierpnia 1958) i Seana Kyle'a (ur. 13 października 1962) oraz dwie siostry – Bambi i Vicky.

Uczęszczał do szkoły Black Middle School w Oak Forest w stanie Illinois. Edukację kontynuował w Houston w stanie Teksas, gdzie uczęszczał do katolickiej szkoły im. Świętej Róży z Limy, liceum Waltrip High School oraz San Jacinto College. Wystąpił jako skater w Galleria Ice Skating Pavilion w Houston. Ojciec widział w nim zawodowego sportowca. Jednak dobrze zapowiadającej się karierze futbolowej przeszkodziła kontuzja kolana, groziła mu amputacja. Po serii skomplikowanych operacji znów musiał uczyć się chodzić.

Taniec okazał się ozdrowieńczą terapią. Uczył się go w Houston Jazz Ballet Company, Harkness Ballet Theater School, Joffrey Ballet School w Nowym Jorku oraz Eliot Feld Ballet Company. W wieku osiemnastu lat zadebiutował na scenie jako książę zakochany w Królewnie Śnieżce w spektaklu Disneyland na paradzie (Disneyland on Parade). Wkrótce został profesjonalnym tancerzem, podróżował po kraju ze znanym zespołem baletowym Buffalo Ballet Company, w 1975 trafił też na scenę broadwayowską w przedstawieniu Dobry czas Charleya (Goodtime Charley), a potem odniósł sukces w musicalach West Side Story.

12 czerwca 1975 poślubił tancerkę i uczennicę swojej matki, Lisę Niemi.

Po raz pierwszy pojawił się na kinowym ekranie w komedii Skatetown, U.S.A. (1979) ze Scottem Baio i Katherine Kelly Lang, gdzie dostrzegł go Francis Ford Coppola i zaangażował do roli Darrela 'Darry'ego' Curtisa w dramacie kryminalnym Outsiderzy (The Outsiders, 1983), który wypromował takie sławy jak Matt Dillon, Sofia Coppola, Rob Lowe, Tom Cruise, Diane Lane i Tom Waits. Na szklanym ekranie pojawił się w sitcomie CBS M*A*S*H (1981) jako szeregowy Gary Sturgis oraz serialu ABC Renegaci (Renegades, 1983) z Tracy Scoggins. Następnie zagrał sfrustrowanego i zadziornego buntownika, którego ojciec zaginął na wojnie wietnamskiej w sensacyjnym filmie wojennym Teda Kotcheffa Niespotykane męstwo (Uncommon Valor, 1983) u boku Gene'a Hackmana. Pierwszą główną rolą była postać Jeda w kontrowersyjnym dramacie wojennym Czerwony świt (Red Dawn, 1984) z Charliem Sheenem i Jennifer Grey.

Międzynarodową sławę zyskał rolą arystokraty Orry'ego Maina w miniserialu ABC – ekranizacji powieści Johna Jakesa Północ-Południe (North and South, 1985) i sequelu Północ-Południe (North and South, Book II, 1986). Niedługo potem wystąpił w melodramacie sportowym Youngblood (1986) u boku Roba Lowe jako zawodnik hokejowy. Dużym sukcesem cieszyła się nominowana do nagrody Złotego Globu kreacja instruktora tańca w dramacie muzycznym Dirty Dancing w 1987, gdzie zaprezentował swój talent taneczny, a także możliwości wokalne i autorskie w piosence She's Like the Wind, zdobywając nagrodę BMI Film & TV. Natomiast za postać policjanta z pochodzenia człowieka gór prowadzącego prywatne śledztwo w Chicago w sprawie morderstwa młodszego brata w filmie sensacyjnym Prawo krwi (Next of Kin, 1989) oraz za rolę tytułową w filmie sensacyjnym Wykidajło (Road House, 1989) był nominowany do Złotej Maliny jako najgorszy aktor. Rola ukochanego w zaświatach w melodramacie komediowym Uwierz w ducha (Ghost, 1990) przyniosła mu nominację do Złotego Globu i nagrody Saturna.

Zaskoczył krytyków i widzów swoimi kolejnymi kreacjami odbiegającymi daleko od jego dotychczasowego ekranowego wizerunku jako nominowany do nagrody MTV czarny charakter przywódca bandy gangsterów-surferów w filmie akcji Na fali (Point Break, 1991) oraz w nominowanej do nagrody Złotego Globu roli jednej z trzech drag queen w komedii Ślicznotki (To Wong Foo, Thanks for Everything, Julie Newmar, 1995). 18 sierpnia 1997 roku otrzymał gwiazdę w Alei Gwiazd w Hollywood przy 7018 Hollywood Blvd.

W styczniu 2008 u aktora stwierdzono nowotwór trzustki, uznawany za bardzo trudny do wyleczenia. Na początku maja przeszedł operację, w trakcie której usunięto mu część zaatakowanego przez raka żołądka. Zmarł 14 września 2009 w Los Angeles.

Filmografia
Filmy fabularne
2009: Powder Blue jako Velvet Larry
2007: Oskarżony (Jump!) jako Richard Pressburger
2007: Milion na gwiazdkę (Christmas in Wonderland) jako Wayne Saunders
2006: Lis i Pies 2 (The Fox and the Hound 2) jako Cash (głos)
2005: Ikona (Icon) jako Jason Monk
2005: Wszystko zostaje w rodzinie (Keeping Mum) jako Lance
2004: Smokiem i mieczem (George and the Dragon) jako Garth
2004: Dirty Dancing 2 (Dirty Dancing: Havana Night) jako instruktor tańca
2004: Kopalnie króla Salomona (King Solomon's Mines) jako Allan Quatermain
2003: Ostatni taniec (One Last Dance) jako Travis MacPhearson
2003: 11:14 jako Frank
2002: Obudzić się w Reno (Waking Up in Reno) jako Roy
2001: Zielony smok (The Green Dragon) jako Sierżant Jim Lance
2001: Donnie Darko jako Jim Cunningham
2000: Pierwsza miłość nie rdzewieje (Forever Lulu) jako Ben Clifton
1998: Czarny pies (Black Dog) jako Jack Crews
1998: Listy od zabójcy (Letters From a Killer) jako Race Darnell
1995: Niezwykła opowieść (Tall Tale) jako Pecos Bill
1995: Ślicznotki (To Wong Foo, Thanks for Everything, Julie Newmar) jako Vida Boheme
1995: Trzy życzenia (Three Wishes) jako Jack McCloud
1993: Tata na wagarach (Father Hood) jako Jack Charles
1992: Miasto radości (City of Joy) jako Max Lowe
1991: Na fali (Point Break) jako Bodhi
1990: Uwierz w ducha (Ghost) jako Sam Wheat
1989: Prawo krwi (Next of Kin) jako Truman
1989: Wykidajło (Road House) jako Dalton
1988: Tiger Warsaw jako Tiger Chuck Warsaw
1987: Stalowy świt (Steel Dawn) jako Nomad
1987: Dirty Dancing jako Johnny Castle
1986: Youngblood jako Derek Sutton
1984: Czerwony świt (Red Dawn) jako Jed
1984: Grandview, U.S.A. jako Ernie 'Slam' Webster
1984: Pigs vs. Freaks jako Doug Zimmer
1983: Wyrzutki (The Outsiders) jako Darrel Curtis
1983: Niespotykane męstwo (Uncommon Valor) jako Kevin Scott
1983: The Renegades jako Bandyta
1981: Return of the Rebels jako K.C. Barnes
1980: The Comeback Kid jako Chuck
1979: Skatetown, U.S.A. jako Ace
Seriale telewizyjne
2009: The Beast jako Charles Barker
2004: Whoopi jako Tony
1986: Niesamowite historie (Amazing Stories) jako Eric David Peterson
1986: Północ-Południe II (North and South, Book II) jako Orry Main
1985: Północ-Południe (North and South) jako Orry Main
1983: Renegaci (The Renegades) jako Bandyta
1981: M*A*S*H jako Szeregowy Gary Sturgis
Producent
2003: Ostatni taniec (One Last Dance)

W wieku 57 lat zmarł w poniedziałek (14.09.2009 r.) aktor filmowy Patrick Swayze.

Pollita